قرآن، کتاب آسمانی است که برای پاسخ‌گویی به همه نیازهای بشر در مسیر هدایت و سعادت نازل شده است و صورت نوشتاری جهان آفرینش و انسان، و بیانگر حالات و روابط گوناگون او با مبدأ و معاد، خویشتن، همنوعان و طبیعت، و سفره گسترده‌ای است که هرکس به اندازه نیاز و توان خود می‌تواند از آن بهره بگیرد
آشنایی با نگرش اهل‌بیت(ع) نسبت به قرآن، بسیار مهم و نقش‌آفرین است؛ زیرا کسی که مخاطب اوّلیه قرآن است808 و این کتاب آسمانی در خانه او نازل شده، آن را بهتر از دیگران می‌شناسد. روایات، سیره عملى و موضع‌گیرى اهل‌بیت(ع)، به‌روشنی نشان می‌دهد که آنان، قرآن را رکن اساسی اسلام، معجزه جاویدان، محور هدایت و پشتوانه اصلى رسالت حضرت ختمی مرتبت(ص)، مرجع دینى، علمى و فقهى و راه و روش عملى می‌دانسته‌اند.
زندگی مؤمنان راستین، سرشار از لذّت‌های عمیق معنوی است و آن‌که به زیور ایمان آراسته است، سرخوش از حقایق و عنایاتی است که در دنیا از آنها بهره‌مند است. راه‌های بسیاری برای نیل به لذّت زندگی مؤمنانه وجود دارد که از جمله آنها، عبادت خالصانه خداوند رحمان، یعنی انقیاد و خضوع86 و اطاعت خاشعانه87 از اوست؛ چراکه اساساً هدف آفرینشِ انسان، عبادت و بندگی اوست؛
سعادت، مفهومی ست با درجات و مراتب مختلف.آنچه در اینجا مورد بحث و بررسی قرار می گیرد، بررسی عوامل سعادت انسان از منظر قرآن کریم است و در مجلس نخست، مقوله ایمان و عمل صالح که نقشی بسزا در نیکبختی و سعادت آدمی ایفا می کند، ارائه خواهد شد.
قرآنكريم، جامعترين كتاب آسمانى و معجزه جاودان رسول گرامى اسلام(صلی الله علیه و آله) است كه از سوى خداوند براى هدايت بشر فرود آمده است؛ هديهاى آسمانى كه هيچگونه تحريف و تغييرى در آن رخ نداده و خداى متعال، خود پاس‌دارى از آن را عهدهدار شده است؛ كتابى بىهمتا كه اگر تمام جهانيان گرد هم آيند، نخواهند توانست متنى همانند آن را پدید آورند؛ هديه ارزشمند و منحصربه‌فردى كه آخرين پيامبر خدا(صلی الله علیه و آله) آن را براى رهنمون شدن بشر از تاریکی شقاوت به نور سعادت، به ارمغان آورد.
قرآن، کتاب هدایت و قانون اساسی همه انسان‌ها بوده و آموزه‌های آن فرازمانی و فرامنطقه‌اي است. قرآن همان طور که توانست در صدر اسلام به باید‌ها ونباید‌های انسان‌ها پاسخ دهد، امروزه نیز پویا و بالنده، پاسخ‌گوی نیازهای انسان‌ها است. حال، این پرسش پیش رو است که: قرآن در عصر حاضر چه نقشی در فرایند زندگی بشر ایفا میکند؟ در پاسخ باید گفت: قرآن در حوزه‌های بسیاری مانند: فردی، خانوادگی، اخلاقی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، نقش‌آفرینی می‌نماید؛ امّا کنکاش در همه این عرصه‌ها، به فرصت دیگر نیاز دارد. این نوشتار می‌کوشد، نقش قرآن در زندگی فردی انسان را سامان دهد.
خانواده، واحدی است اجتماعی که هسته اوّلیه آن را ازدواج مشروع زن و مرد تشکیل می‌دهد و فرزندان، آن را تکمیل میکند. خانواده، پایه و اساس اصلاحات جامعه بشری است و بدون وجود آن، حیات اجتماعی، شکل و بنیانی درست نخواهد گرفت. در اسلام، خانواده جایگاه ویژه‌ای دارد که بر اساس آرامش، محبت و رحمت پایه‌گذاری شده است و حقوق متقابل و مسئولیت‌پذیری را برای آنان مقرر داشته و در نظامی متعالی با ویژگی‌هایی خاص، آن را متجلی نموده است.
در جهان امروز نیز با همه تبلیغات زهرآگین، فوج عظیمی از دانشمندان و پژوهشگران را می‌بینیم که قرآن را به عنوان تنها نسخه نجات‌بخش بشر معرفی می‌کنند. در این مجال، بیان دیدگاه همه اندیشمندان جهان در مورد قرآن میسر نیست؛ اما در این مجال، به بیان دیدگاه شماری از آنان می‌پردازیم.
تزلزل بنیان نظام خانواده، از عوامل بسيار خطرناكى است كه به طور معمول، از عدم هماهنگى زن و شوهر نشئت می‌گیرد و آسيب‌هاى آن، نه تنها زن و شوهر و فرزندان، بلكه جامعه و نسل‌هاى بعدى را نيز تهدید مي‌کند. ازاین‌رو، اسلام برای استحکام نظام خانواده، راهکارهای مناسبی را پیش‌بینی کرده که شناخت زمینه‌ها و عوامل فروپاشی آن، بخشی از این راهکار‌هاست. به همین جهت، خداوند دو ركن اساسى خانواده، يعنى زن و شوهر را به منزله لباسى قلمداد مىكند كه باید در تمام ابعاد زندگی هماهنگي داشته باشند: «هُنَّ لِباسٌ لَكُم واَنتُم لِباسٌ لَهُنَّ؛229 زنانتان، لباس شما و شما هم لباس آنهایيد.»
قرآن کریم کتاب هدایت و رستگاری، معجزۀ جاوید نبوی، برهان روشن الهی و نورافکن مسیر زندگانی1 است. خداوند متعال در قرآن کریم، همه راه‌های نجات و راه‌های سقوط را بیان کرده است. یکی از مباحثی که در آیات زیادی از قرآن بدان اشاره شده، معاد است. قرآن کریم برای قیامت، حدود هفتاد نام برشمرده است که هر کدام به گوشه‌ای از وقایع قیامت اشاره میکند.2 یکی از اسم‌های قیامت «یوم الحسرة» است.
