کتاب حاضر در پی آن است که خواننده را با جریان‌های معاصر در مطالعات قرآنی به نحوی آشنا کند تا بتواند مسئله‌ها را در این حیطه شناسایی کند و این امکان برای او فراهم شود که با عرضة محتوای دروس حاضر با دروس سنتی علوم قرآنی دریابد چه نسبتی میان سنت علوم قرآنی، با مطالعات عصر کنونی وجود دارد. در اثر فراروی، افزون بر جریان‌شناسی مطالعات قرآنی مسلمانان، جریان‌های مطالعات قرآنی در جهان غرب نیز بررسی می‌شود تا آشکار شود در میان این دو طیف تا چه حد هم‌گرایی و در چه حوزه‌هایی تمایز وجود دارد. بخش اول اثر به مطالعات قرآنی در غرب و بخش دوم به مطالعات جدید در جهان اسلام، اختصاص دارد.

معناشناسی زبانی یکی از شاخه‌های مهم زبان‌شناسی است که از قرن بیستم به صورت مستقل مطرح شده است. این دانش به بررسی علمی معنا می‌پردازد و از این‌رو، «دانش معنا» نام گرفته است. اگر چه قدمت مباحث آن به دوره یونان می‌رسد و در میراث علمی مسلمانان و در علوم مختلف اسلامی مطرح بوده، اما تدوین و طرح این دانش در عصر جدید تفاوت‌های مهمی با دوران گذشته دارد. نظام‌مندی و روش‌مندی و ابتنا بر مبانی زبان‌شناختی خاص، چهره جدیدی به آن داده است. همچنین، این دانش تأثیر فراوانی در مطالعات دینی و فهم و بررسی متون دینی بر جای گذاشته است.