التفاوت به تمایز و تفارق مبانی ومبادی جهان شناختی، انسان شناختی، معرفت شناختی، متن شناختی و زبان شناختی و بسترها و زمینه های اندیشه دینی غرب که منشأ پیدایش رویکردهای جدید زبان دینی و فهم متون آن است، با مبانی، زیرساختها و باورهای فکری مربوط به زبان قرآن و ساز و کار فهم آن نیز، عطف توجه کتاب تحلیل زبان قرآن و روش شناسی فهم آن است؛ همچنان که می تواند ورود به عرصه مصادیق آیات و جستجوی رهیافت زبان قرآن در متن آیات و پرهیز از کلی گویی، بدون نظرداشت نمودهای گونه گون متن را از ویژگی های مورد نظر این کتاب دانست.

پژوهش حاضر در پی تحلیل این سؤال مبنایی است که گفتمان وحیانی قرآن مبتنی بر چه الگویی است؟ زبان در مفهوم رسانایی معانی و حقایق با جایگزینی سخن، یک نظام قراردادی میان صورت و معنا با نقش‌های گونه‌گون در ظرف اجتماع انسانی است، خداوند نیز در ابلاغ پیام خود به آدمیان از همین ابزار استفاده کرده است؛ از این‌رو جا دارد پرسش شود زبان قرآن چیست؟ آیا قرآن دارای یک زبان است یا زبانهای متعدد؟ آیا زبان قرآن همان زبان عرف عموم مردم است یا عرف ویژه؟ آیا می‌توان زبان قرآن را زبان علمی، فلسفی، عرفانی، هنری، رمزی و نمادین دانست؟ پژوهش حاضر در پی‌پاسخ به این پرسش‌ها و مانند آن است.

این کتاب مهم‌ترین محورهای «روش تفسیر» : قواعد تفسیر، منابع تفسیر، علوم مورد نیاز در تفسیر و شرایط مفسر را داراست. «روش تفسیر» بخش میانی از سه حوزه اساسی روش‌تفسیر است که مرحله متقدم آن «مبانی تفسیر» و مرحله متأخر «شیوه و مراحل تفسیر» است. در درس‌های آغازین، از مبادی قواعد تفسیری سخن به میان آمده و در ادامه، به پنج قاعده اساسی در تفسیر قرآن پرداخته شده است: «توجه به مفاهیم کلمات در زمان نزول»، «در نظر گرفتن قواعد ادبیات عرب»، «در نظر گرفتن مجموعه قرائن»، «مبنا قراردادن علم و علمی» و «در نظر گرفتن انواع دلالتها».