تاریخ در قرآن

محتوای تعدادی از آیات قرآن کریم به توصیف و روایت وقایع اجتماعی گذشته نسبت به زمان ما متمرکز است. این آیات حاوی کلیدواژه‌های اجتماعی و تاریخی، توصیف وقایع تاریخی اقوام و پیامبران گذشته، وقایع اجتماعی زمان ظهور اسلام (از بعثت تا وفات پیامبر)، و حاوی جواب سؤالها و مسائلی است که در فلسفه نظری تاریخ مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. افزون بر بحث و بررسی این چهار موضوع تاریخی در قرآن، می‌توان ویژگی‌های بیانی و نگارشی آیات تاریخی قرآن را (تاریخنگاری قرآن) از مجموعه آیات تاریخی قرآن استخراج، استنباط و در یک بخش مستقل تدوین کرد. بنابر این تفسیر (موضوعی) آیات تاریخی قرآن در ۳ بخش تنظیم خواهد شد.

کاوش مفهوم سرمایه

سرمایه­ اجتماعی منبعی مرکب از قابلیت­های بالقوه و ظرفیت­های بالفعلی است که سیستم­ اجتماعی را در جهت تحقق اهداف و مطلوبیت­های فردی و جمعی توانمند می­کند. این پدیده، به­ شدت جامعه­محور و موقعیتی است، بنابراین، در صورتی نقش و کارکرد خود را به خوبی ایفا می­کند که متناسب با فرهنگ رایج در هر جامعه باشد. در این مطالعه تلاش شد با استفاده از قرآن کریم، چارچوبی پیرامون سرمایه­ی اجتماعی در جامعه اسلامی کشف و احصا شود.

جریان‌شناسی تفسیرمعتزلی

تفسیر معتزله که در جریان کلی تر تفسیر عقلی کلامی قابل طرح و بررسی است، عرصه قابل توجهی از تلاش های قرآنی عالمان مسلمان به شمار می آید. جریان تفسیری معتزله نیز در کنار نقش و جایگاه ممتازی که در برابر برخی جریان های کلامی تفسیری اهل سنت ایفا کرده و به تعدیل روش و اندیشه های تفسیری ایشان مدد رسانده، به دلیل نارسایی های جدی در مبانی فکری و منابع معرفت دینی در معرض نقدهای قابل توجهی است.

کرسی آزاد اندیشی نظام گزاره های اخلاقی قرآن

کرسی آزاد اندیشی با عنوان " نظام گزاره های اخلاقی قرآن " به صورت علمی ترویجی با ارائه حجت الاسلام حسن سراج زاده و نقدحجت الاسلام سید علی اکبر حسینی رامندی و دبیری حجت الاسلام ناجی در موسسه آموزش عالی فاطمة الزهرا خوراسگان برگزار گردید

نگاهی به چگونگی نزول سوره های قرآن کریم

در روایات، کیفیت نزول سوره های قرآن به سه روش نزول تدریجی و پیاپی سوره، نزول تدریجی و پراکنده آیات سوره و نزول دفعی سوره گزارش شده است. به رغم اینکه همه مفسران به نزول دفعی برخی از سوره های قرآن اشاره کرده اند، ولی بعضی از مفسران ضمن پذیرش این مطلب تأکید دارند که کیفیت نزول بسیاری از آیات در سوره ها به صورت پراکنده و متناسب با شرایط و مقتضیات خاصی بوده است و سپس به دستور پیامبر یا اجتهاد صحابه در کنار هم چیده شده اند.

اصول و قواعد کشف استدلالی غرض سوره های قرآن

نگرش ساختاری به سوره های قرآن، افق جدیدی در درک معانی بلند این کتاب آسمانی گشوده و روش های تازه ای در عرصه قرآن پژوهی و آموزش های قرآنی نموده است. بهره مندی از آثار و برکات ترسیم ساختار سوره های قرآن کریم قبل از هر چیز منوط به استخراج ساختار و غرض سوره ها به روش علمی و قابل دفاع است که بتوان تکیه گاه محکمی برای کارکردهای مختلف آن عرضه کرد. این پژوهش کوشیده است برای ضابطه مند نمودن مراحل کشف ساختار و غرض سوره های قرآن، برای نخستین بار، فرآیند علمی کشف ساختار و غرض سوره های قرآن را تبیین کند و به روش استدلالی قواعد هر مرحله را بنماید.

تفسیر اجتهادی سوره تحریم

تفسیر اجتهادی روشی در تفسیر قرآن است که بعد از تفسیر نقلی متداول شد و در واقع نتیجه پیشرفت علم تفسیر است. در این روش، مفسر بر اساس اصول و قواعد علمی به تفسیر قرآن می پردازد و افزون بر روایات تفسیری از سایر منابع معتبر نیز برای تفسیر قرآن و کشف مراد الهی استفاده می کند. برخی قرآن پژوهان «تفسیر اجتهادی» را «تفسیر عقلی» یا تفسیر به رأی ممدوح نامیده اند؛ اما باید توجه داشت که در تفسیر اجتهادی، عقل فقط یکی از منابع تفسیر است و از این رو نباید آن را شاخه ای از تفسیر عقلی دانست

اشتراک در RSS - 1396