محمد بن مسعود عیاشی یکی از دانشمندان به نام شیعه در دوران غیبت صغری در منطقه سمرقند و ماوراء النهر است که تحقیقاتی گسترده در علوم مختلفی چون: فقه، حدیث وتفسیر داشته است.یکی از آثار مهم ایشان کتاب التفسیر است که از دیرباز مورد توجه دانشمندان قرار گرفته و بیانگر باورهای ایشان در زمینه های علوم اسلامی به خصوص آرای کلامی است. در این نوشتار سعی شده است با روش کتابخانه ای به توصیف وتحلیل آراء واندیشه های کلامی ایشان در کتاب التفسیر که جنبه روایی دارد، پرداخته شود. وی در مورد اصول عقاید از توحید تا معاد روایاتی که بیانگر باورهای اوست، گزینش و مطرح نموده است؛ که می توان به باور او به الهیات تفکیکی وسلبی، عینیت صفات و ذات، وجوب نبوت وامامت برخداوند از باب اتمام حجت بر خلق همراه با عصمت از خطا و اشتباه در دریافت وحی و رفتار، معاد جسمانی و وجود شفاعت با اذن الهی و شرایط، توسط پیامبر و ائمه رسید.
کلید واژه ها: عیاشی، آراء کلامی، توحید، نبوت، فرجام شناسی، عدل و امامت.