احسان و نیکوکاری، امری عقلی و پسندیده خاص و عام است. همه ادیان الهی، بویژه دین اسلام، اهمیت ویژه ای برای این فضیلت قایل شده اند. مؤمنان واقعی و صاحبان اندیشه در هر عصر و نسلی کوشیده اند که وجود خویش را به این اخلاق نیکو آراسته نمایند.واژه احسان دارای دو مفهوم کاربردی در قرآن است، گاه درمعنی نیکی وبخشش به دیگران "وگاه درمعنای انجام هرکارنیک درقالب معروف بکار رفته است. اغلب تعاریف احسان در منابع تفسیری به سبب گستردگی مصادیق و مؤلفه‌های معنایی و نیز خلط میان معانی مختلف آن، جامع و مانع نیستند.
لذا نگارنده درجستجوی چرایی معضلات ومشکلات خانواده بدلیل نبود یا کمبود احسان ،بعنوان کاربردی ترین عنصر نگاهدارنده واستحکام بخش خانواده می باشد ،چون الگوهای رفتاری وسبک زندگی اسلامی (یعنی نماد رفتاری وگفتاری ،نسبت به دیگران خصوصا خانواده ) هم در آیات قرآن کریم وهم درقاموس عملی اهل بیت (علیهم السلام ) متبلور ومتجلی است ،که به بشریت ،نوع برخورد با پدر ومادر،بستگان ،همسر وفرزندان ودیگر اعضاء خانواده را تعلیم می نمایند.
این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی، به صورت تفسیر قرآن به قرآن و با هدف بازشناسی دقیق یكی از مفاهیم كلیدی قرآن، به بررسی مفهوم و مصادیق گوناگون احسان، نسبت آن با مفاهیم قرآنی دیگری پرداخته است. بررسی آیات نشان می‌دهد كه قرآن كریم با توجه به آشنایی كامل عرب عصر نزول با مفهوم احسان، آن را كه بیش‌تر در قلمرو روابط انسانی به كار می‌رفت، به حوزه معنایی نسبتاً جدیدی آورده است. مفهوم یاد شده هر چند صبغه غالب اخلاقی دارد، امّا قلمرو معنای قرآنی آن، افزون بر چارچوب كلّی اعتقادی، با ترسیم نظامی از ارزش‌های اساسی اسلام، كه در هم تنیده و تفكیك ‌ناپذیرند، شاكله عاطفی، رفتاری و گفتاری مؤمنان را در حوزه‌های گوناگون ارتباط با خدا، خود، دیگران، دین و بیگانگان به تصویر كشیده است. که واژگان احسان ومترادف های آن ویا واژگان متضاد بنا به تعاریف یاد شده ،بیانگر حقایقی غیر قابل انکار در امر تحقق خانواده ای منسجم ،مستحکم وعاری از برخورد ،اختلاف ،طلاق ،فرار ،خودکشی ،قتل و...می باشد، که این تحقیق حول چنین محوری به بررسی آن می پردازد.