نهاد خانواده در تفسیرالبرهان
پایان نامه دوره کارشناسی ارشد رشته تفسیر اثری (ورودی 1391)
با عنوان:نهاد خانواده درتفسیرالبرهان
تدوین: مصطفی بهشتی
موضوع این تحقیق «نهاد خانواده بر پایه تفسیر روایی البرهان» هست و روش آن کتابخانهای و نقلی ـ تحلیلی است. در این پژوهش روایات تفسیر البرهان بهعنوان محور بحث قرارگرفته و مطالب در پنج فصل تدوین گردیده است.
ابتدا کلیات و مفاهیم، سپس به بیان مفاد ظاهری آیات خانواده با محوریت تفسیر المیزان وتفسیرنمونه پرداختهشده است ودرفصلهای بعد گونه شناسی روایات تفسیری، ارزشگذاری، آسیبشناسی روایات معصومین علیهمالسلام ازنظر اسنادی و محتوایی، همچنین ویژگیهای نهاد خانواده بر اساس روایات تفسیرالبرهان موردتحقیق و پژوهش قرارگرفته است.
در بررسی روایات تفسیرالبرهان مشخص گردید از مجموع حدود 200 روایت نقلشده ذیل آیات خانواده، تنها تعداد 13 قول یا رأی تفسیری مفسران میباشد و سایر روایات از معصومین علیهمالسلام صادر گردیده است؛ که از بین آنها روایات صادرشده از امام صادق علیهالسلام نسبت به سایر معصومین علیهمالسلام از فراوانی بیشتری برخوردارمی باشد.
همچنین در این پژوهش پس از شناسایی گونههای روایات تفسیری، مشخص گردید که گونه تفسیری نسبت به سایر گونهها از فراوانی بیشتری برخورداراست؛ که به ترتیب آنها را بیان میکنیم:1 ـ تفسیر مفهومی 65 روایت، 2 ـ تفسیر قرآن بدون اشاره به آیهای خاص:31 روایت،3 ـ تفسیرلفظی:24 روایت، 4 ـ تفسیر فقهی:12 روایت،
5 ـ تفسیر باطنی:10 روایت، 6 ـ ترسیم فضای نزول: هشت روایت، 7 ـ تبیین حکمت احکام: هفت روایت،
8 ـ تبیین آیات منسوخ: دو روایت، 9 ـ تفسیرمصداقی یک روایت، 10 ـ مبارزه باتفاسیرنادرست یک روایت.
در بررسی آسیبهای اسناد روایات معصومین علیهمالسلام، بیشرین آسیب، در تفسیر البرهان، آسیب ارسال هست که دامنگیراسناد روایات گردیده است. در بررسی اسناد روایات معصومین علیهمالسلام درتفسیرالبرهان مشخص گردید که سند 110 روایت دچار آسیب ارسال گردیده و سند 20 روایت دامنگیرآسیب ضعف از ناحیه راوی گشته و سند دو روایت دچار آسیب مهمل شده است.
همچنین مشخص گردید تعداد 55 روایت صحیح و 13 روایت موثق در بین روایات وجود دارد و همینطور معین گردید که 29 درصد روایات صحیح السند، هفت درصد روایات موثق و مابقی ضعیف السند هستندکه دارای آسیبهای: ارسال، ضعف راوی و ضعف مصدر میباشند؛ و سپس آسیب محتوایی رادرروایات خانواده موردمطالعه قراردادیم ولی به این نتیجه رسیدیم که روایات خانواده ازنظر محتوی با آسیب جدی مواجه نیست.
در فصل ویژگیهای نهاد خانواده با توجه به روایات تفسیری درتفسیرالبرهان عناوین مهمی ازویژگیهای خانواده را استخراج نمودیم؛ که برخی ازویژگیهای خانواده عبارتاند از: معاشرت معروف بازنان، رعایت عدالت در خانواده، ممنوعیت دوستی مخفیانه بانامحرم، سلام کردن به اهل منزل هنگام ورود به منزل، پرهیزاززنان و فرزندانی که انسان را از راه خدا بازمیدارند.