قرآن کریم، اساس عقیده و عمل و به تعبیری همه چیز مسلمانان است و همه چیز این کتاب نیز در گرو آموزش آن، تلاوت آیات و تعلیم کتاب، مأموریتی است که حضرت خاتم الانبیاء به بهترین شکل به انجام رساند و آحاد امت را به زنده نگاه داشتن آن امر فرمود.اهمیت، شیوه صحیح و ابعاد این مأموریت در گذر زمان با غفلت بخش‌هایی از امت اسلامی مواجه گردید، یا به دست تقلیدها، عادتها و سلیقه‌هایی سپرده شد که تأثیرات منفی آنها تا زمان حاضر باقی است.. این کتاب می‌کوشد، به بازشناسی روش صحیح آموزش قرآن کریم، که در خود قرآن و سیره آورنده آن تجلی یافته، بپردازد.

مقصود از چندمعنایی آن است که یک واژه در متن، عبارت و یا جمله، قابلیت دلالت بر چندمعنا را دارا باشد. چندمعنایی پیوندی ناگسستنی با روایاتی دارد که قرآن کریم را دارای بطون و وجوه متعدد معنایی معرفی می‌کند. در کتاب‌های فقهی و اصولی و نیز در برخی تفاسیر قرآن، از چندمعنایی با تعبیر «استعمال لفظ در بیش از یک معنا» یا «حمل لفظ مشترک بر دو یا چندمعنایش» یاد می‌شود، همچنین در حوزه معارف دینی تعبیر چندمعنایی یا استعمال لفظ در بیش از یک معنا، عمدتاً در مورد قرآن کریم به کار می‌رود.

تکیه بر عقل و دانش بشری به عنوان دو منبع اصیل برای فهمی‌نو از قرآن و همچنین رویکرد انتقادی به روایات و نگاهی جامعه‌نگر به قرآن به منظور شناخت علل اصلی سقوط جامعه اسلامی و دریافت آموزه‌های راهبردی قرآن در زمینه اصلاح و ارتقای امت اسلام در عصر حاضر، المنار را در تفاسیر اهل‌سنت، ممتاز ساخته است. نقل یا نقد آرای المنار در تفاسیر متأخر، گویای اهمیت، غنا یا دست‌کم تفاوت اندیشه مؤلفان المنار نسبت به تفاسیر پیشین است.

اهـل‌بیت پیامبر اکـرم(ص) در قـرآن کریم جایگاهی ممتاز دارند. مفاهیمی چـون «اهل‌البیت» (احزاب، ۳۳)، «اهل الذکر» (نحل، ۴۳؛ انبیا، ۷)، «ذی القربی» (انفال، ۴۱؛ حشر، ۷)، «اولی الامر» (نساء، ۵۹)، «اوتو العلم» (عنکبوت، ۴۹)، «من عنده علم الکتاب» (رعد، ۴۳)، «صادقین» (توبه، ۱۱۹) «الذین اصطفینا من عبادنـا» (فاطر، ۳۲) و ... هر یک شأنی از شئون آنان را در سطح ظاهری قرآن گواهی می‌دهند که فارغ از بُعد باطنی قرآن قابل توجهند.

تفسیر متون فلسفی، دینی، وحقوقی، پیوندی ژرف با ماهیت معنا دارد. گشودن اسرار معنای متونِ پیچیده مرهون ایضاح چیستی معنا و موطن آن است. معناداری وملاک اثبات آن در دوره رواج پوزیتیویسم وارد این حوزه شد. نسبت زبان و معنا با واقعیت، زاویه دیگر مساله معناست که حکایت زبان از واقع را بررسی می کند. صدق گزاره ها و مناط صدق آن نقطه مکمل این مسائل است. همه این مسائل متعلق به حوزه ی دانش های فلسفی زبانی است. اهمیت این حوزه معرفتی امروز علوم گوناگونی چون زبان شناسی و فلسفه ی زبان، هرمنوتیک، نشانه‏شناسی، فلسفه، نقد ادبی، و حتی روان شناسی را معطوف خود ساخته است.

آگاهی از تاریخ تفسیر، در تفسیر صحیح قرآن و استفاده بهینه از آثار تفسیری نقش مهم و بسزایی دارد. در تاریخ تفسیر با ویژگی‌های مفسران، کتاب‌های تفسیری، چگونگی تفسیر در دوران‌های مختلف، تغییرات و تطورات مکاتب و روش‌های مختلف تفسیری آشنا می‌شویم. کتاب تاریخ تفسیر قرآن برای نیل به این اهداف تدوین شده است. جلد نخست این اثر تاریخ تفسیر عصر رسالت تا پایان عصر غیبت صغرا (۳۲۹ ﻫ ق) را در بر‌می‌گیرد، و در آن حدود ۲۸۰ مفسر و ۴۸ کتـاب تفسیری موجود و بیش از ۲۳۰ کتاب تفسیری مفقود معـرفی می‌شود.

کتابی حاضر، در کنار کتاب «روانشناسی در قرآن، مفاهیم و موزه ها» هویت کامل تر خود را می یابد؛ در فصول نه گانه آن کتاب، به تعدادی از مباحث روانشناسی، مثل احساس و ادراک، رشد، انگیزش، اجتماعی، سلامت روانی و روانشناسی مثبت، با رویکرد قرآنی، به تفصیل پرداخته شد. در فصول هفت گانه این کتاب نیز به مباحثی مثل «عواطف و هیجانات»، «یادگیری و تغییر رفتار»، «ناخودآگاه»، «شخصیت، مباحث بنیادین»، «شخصیت، مباحث کاربردی»، «سنجش روانشناختی»، و «روانشناسی تفاوت ها» پرداخته شده است.

زبان دین امروز یکی از موضوعات مهم پژوهش در فلسفه دین است که مسائل گوناگونی را در بردارد. برخی از این مسائل کهن و برخی دیگر نوپدید و یا دارای زوایایی تازه‌اند. منطق و شیوه زبان دین، تأویل‌پذیری یا یک وجهی بودن زبان این متون، از دیرباز مطرح بوده است، اما معناداری گزاره‌ها و آموزه‌های دینی، کارکرد زبان دین از منظر انگیزشی یا معرفت‌بخشی، حیرت‌زایی یا فیصله‌بخشی زبان دین و تأثیرپذیری یا تأثیر ناپذیری زبان دین از فرهنگ و زبان عصر، از مسائل مهم دوران معاصر است. این سنخ مسائل امروز نیز در تطبیق با قرآن کریم، مطرح و نیازمند تحلیل جدی است.

نامنقح‌ماندن زوایای روش‌شناختی تفسیر قرآن، سبب شده ضعفها، کاستی‌ها و احیاناً انحرافاتی نابخشودنی در برخی تفاسیر راه یابد. هدف این کتاب، در پنج فصل به بیان جامع و مستدل ویژگی‌های روش صحیح تفسیر قرآن می‌پردازد: «تفسیر و تأویل»، «قواعد تفسیر»، «منابع تفسیر»، «علوم مورد نیاز مفسر» و «شرایط مفسر». این کتاب برای دانشجویان رشته الهیات، گرایش علوم قرآن و حدیث در مقطع کارشناسی‌ارشد و دکتری و نیز طلاب رشته تخصصی تفسیر تدوین یافته است.

این کتاب مهم‌ترین محورهای «روش تفسیر» : قواعد تفسیر، منابع تفسیر، علوم مورد نیاز در تفسیر و شرایط مفسر را داراست. «روش تفسیر» بخش میانی از سه حوزه اساسی روش‌تفسیر است که مرحله متقدم آن «مبانی تفسیر» و مرحله متأخر «شیوه و مراحل تفسیر» است. در درس‌های آغازین، از مبادی قواعد تفسیری سخن به میان آمده و در ادامه، به پنج قاعده اساسی در تفسیر قرآن پرداخته شده است: «توجه به مفاهیم کلمات در زمان نزول»، «در نظر گرفتن قواعد ادبیات عرب»، «در نظر گرفتن مجموعه قرائن»، «مبنا قراردادن علم و علمی» و «در نظر گرفتن انواع دلالتها».