براي رويش و نوزايي اخلاقي، فكري و سياسي انسان، حاكميت قانون الهي و طهارت نفس در جامعه، بصيرت اخلاقي لازم است. اگر در جامعه انساني، اخلاق الهي رواج داشته باشد و بصيرت اخلاقي حكم‌فرما شود بي‌ترديد آن جامعه از آرامش و پاك‌زيستي بالايي برخوردار خواهد بود. يكي از اركان اخلاق ديني، تقوا و پرهيزگاري است.
مهم‌ترين هدف انسان در رسيدن به تقوا، زدودن حجاب‌هاي ظلماني فكر و روح، آشنايي و پيوند با مبدأ و فرجام بشر، رسيدن به كمال نهايي يعني عبوديت و قرب الهي است. بوسيله تقوا بسياري از توانايي‌ها و ظرفيت‌هاي انسان شكوفا شده و بسترهاي فراروي او در ناراستي‌ها، آلودگيها و تباهي‌ها برچيده مي‌شود و پيامد و دستاورد اين پاك‌زيستي و پرهيزگاري شكل‌گيري جامعه مطلوب انساني و قرار گرفتن آدمي در مقام و منزلت واقعي خود مي‌باشد. علي می‌فرماید:
«أوصيكم، عباد اللهِ، بتقوي الله و طاعتِه فإنّها النّجاة غداً و المنجاة أبداً. رهّبَ فأبْلَغَ و رغّب فأسبَغَ».
«بندگان خدا! شما را به ترسيدن از خدا و فرمانبرداري او سفارش مي‌كنم كه نجات فردا و مايه رهايي جاويدان است. خدا آن گونه كه سزاوار بود شما را ترسانيد و چنان كه شايسته بود اميدوارتان كرد.»
و اين فضيلت اخلاقي مهم، بدست نمي‌آيد مگر در سايه ايمان به خدا و پيامبرش و ايمان به آخرت.
در این تحقیق، مفهوم تقوا در لغت و اصطلاح به صورت تفصیلی زهد و ورع در لغت و اصطلاح بیان شده، کلیاتی در مورد تقوا بیان شده است؛ سپس آثار کاربردی تقوا از دیدگاه قرآن کریم و بعد از نگاه روایات ائمه معصومین بیان می شود. در نهایت برخی راهها و موانع تحصیل تقوا ذکر می گردد. در نتیجه مفهوم تقوا و آثار مثبت آن در فرد و در نتیجه در اجتماع مشخص می-گردد.