بررسی معناشناسی واژه صراط از دیدگاه قرآن و روایات
این پایان نامه توسط طلبه سطح 3 رشته تفسیر و علوم قرآنی موسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه تدوین گردیده است .
استاد راهنمای پایان نامه: حجت الاسلام والمسلمين مسعود تاج آبادی
استاد داور: جناب آقای حسین شیرافکن
در این رساله، صراط از دیدگاه قرآن و روایات معصومین بررسی میشود. هدف از انجام این تحقیق، بررسی معانی، اوصاف اصحاب صراط و نسبت این واژه با واژگان قریبالمعنی در کتابهای لغوی و تفسیری است. واژۀ «صراط» در لغت به معنای بلعیدن، راهی هموار و آسان و... است. در قرآن، مراد از «صراط مستقیم» در دنیا، با توجه به قرائن متصله ومنفصله عبودیت خداوند است که محور سیرت پیامبران و امامان معصوم(علیهم السلام) است. اگر در بعضی آیات، واژۀ «دین» به عنوان «صراط» یاد شده، بدین جهت بوده که دین، آیین بندگی است. در تفاسیر، واژۀ «صراط» به عبودیت، حق، عدالت، راه بهشت و... تفسیر و تطبیق شده است. در متون روایی، واژۀ «صراط» به معنای پلی بر جهنم، طریق معرفت خدا و... تطبیق شده است. واژه «صراط» در قرآن مجموعا 45 بار به کار رفته است. در بعضی آیات «صراط» به صورت غیرترکیبی «وَ هذا صِراطُ رَبِّكَ مُسْتَقيماً ...» ودر بیشترآیات به صورت ترکیبی به کار رفته که این ترکیب اعم از وصفی«... فَاعْبُدُوهُ هذا صِراطٌ مُسْتَقيمٌ» واضافی« ... وَ يَهْدي إِلى صِراطِ الْعَزيزِ الْحَميد» است، این ترکیب ها در واقع توصیفی از صراط و بیان معنای مراد خداوند از «صراط» است. در قرآن کریم در راستای معرفی دقیق معنای مراد از صراط توصیفاتی به صورت ترکیب وصفی یا اضافی بیان شده است که برجستهترین آنها همان توصیف به عناوین «مستقیم، نعمت دادشدگان خاص، عزیز، حمید و...» است. همچنین در قرآن«صراط» از یک سو به خدای متعال نسبت داده شده و از سوی دیگر عملکرد انسانهای برگزیده الهی را بر صراط منطبق دانسته و بدین صورت به معرفی عملی صراط میپردازد.