درآمدی بر مفهوم تغییرات اجتماعی در قرآن
تغییرات اجتماعی، امری ضروری و اجتنابناپذیر است. تحقیق حاضر با رویکرد استخراج آیات کلام الهی از متن قرآن کریم در خصوص شرایط، دلایل، پیامدها، عوامل و موانع تغییرات اجتماعی، انجام شده است.
هدف تحقیق، یافتن عناصر مؤثر بر تغییرات اجتماعی از دیدگاه قرآن کریم است. از نگاه نویسندگان، تغییر اجتماعی با تحول اجتماعی از نظر پروسة زمانی، طول زمان انجام رویداد، و عمق تغییر متفاوت است. تحقیق با توجه به این تمایز اصولی انجام شده است. روش تحقیق حاضر، تحلیل محتوای کیفی است که پژوهشگران در آن بر مبنای سؤالاتی که در بادی امر پرسیدهاند، متن را مورد واکاوی و استخراج شواهد قرار دادهاند.
فصل اول کتاب به کلیات و مفاهیم پرداخته و دومین فصل به تبیین موضوع تحقیق از نگاه جامعهشناسی اختصاص یافته است. در فصل سوم، عوامل و شرایط تغییرات اجتماعی هم از نگاه علوم جدید و هم از دیدگاه علوم الهی مورد توجه قرار میگیرد. فصل چهارم به روشهای تغییرات اجتماعی اشاره دارد و فصل پنجم به پیامدها و آثار این تغییرات میپردازد.
موانع تغییرات اجتماعی در فصل ششم مورد بررسی پژوهش قرار گرفته و آخرین فصل کتاب به یافتهها و نتایج اختصاص دارد. عمدهترین منابع دریافت دیدگاههای قرآن بویژه در مسائل جدی که شاید در قرآن به کلام امروز مورد اشاره قرار نگرفته باشد تفاسیر مفسران بزرگی همچون علامه طباطبایی، آیتا.. طالقانی، شهید مطهری و استاد قرائتی میباشد که در جایجای تحقیق از آنها بهره گرفته شده است.
در این فصل به جمعبندی مطالب تحقیق پرداخته و پراهمیتترین مسائل مورد بحث در کتاب را مورد اشاره قرار داده است. حضور و وجود نخبگان در جامعه، ضرورت حرکت و پیشگامی آنها در تغییرات اجتماعی، عوامل بازدارنده و موانع تغییرات اساسی در جامعه، بررسی تاریخ گذشته و درسگرفتن از عبرت تاریخ و بالاخره، موانعی همچون قومگرایی، سنتیگرایی و گرایشهای غیر فراگیر در این فصل مورد اشاره واقع شده است.