یکی از کلیدی ترین مفاهیم در فرهنگ اسلامی، مفهوم «علم» است. «علم» حقیقتی است نورانی که از جمله نیازهای اساسی انسان برای هدایت‌گری او در مسیر عبودیت محسوب می‌شود.
در روایات معصومین(ع) ، سخن از علمی است که نافع باشد و این نوع از علم است که می‌تواند بشر را به سمت معلوم حقیقی‌اش راهنمایی کند. هم‌چنین به ما آموخته‌اند که در دعاهایمان از علم غیر نافع به خداوند پناه ببریم چرا که این علم، قادر به تأمین ظرفیت‌های الهی بشر نیست.
این پژوهش به دنبال سفارش‌های فراوان ائمه اطهار(ع) پیرامون علم آموزی از طرفی و گستردگی علوم در عصر جدید از طرف دیگر، بر آن است تا علم را از منظر قرآن کریم که کتاب هدایت و برنامه زندگی بشر می‌باشد، بررسی نماید و ویژگی‌های مهم علم نافع که همان علم قرآنی است را بر شمرد و خصوصیات علم غیر نافع را معرفی نماید.
در راستای تأمین این مهم، نوشتار حاضر در سه فصل تنظیم گردیده؛ فصل اول، هویت شناسی علم است از دیدگاه اهل لغت و اندیشمندان و نظراتی که عالمان اسلامی درباره علم نافع مطرح کرده‌اند. فصل دوم، به بیان ویژگی‌های علم نافع از منظر قرآن کریم پرداخته و فصل سوم پیرامون ویژگی‌های علم غیرنافع از منظر قرآن کریم سخن گفته است.