مبانی تفسیر قرآن به قرآن
در تفسیر قرآن به قرآن به عنوان یکی از روشهای تفسیری، مباحث بسیاری در خور بحث و بررسی است که یکی از جدیترین و مهمترین آنها بحث مبانی است. مبانی قرآنی تفسیر، مجموعه باورهایی است که بنیان تفسیر را شکل داده و تفسیر قرآن با نظرداشت آن باورها شکل میگیرد و مبانی تفسیر قرآن به قرآن، آن دسته از باورهایی است که ناظر به خصوصیات و ویژگیهای یک روش تفسیر است. برخی از مهمترین باورهایی که قابلیت طرح به عنوان مبانی تفسیر قرآن به قرآن را دارد و در عین حال به صورت جدی ممکن است محل تأمل قرار گیرد عبارتند از: کاشفیت فهم و تفسیر، فهمپذیری قرآن ، تفسیرپذیری قرآن، وحیانیت قرآن، عدم تحریف قرآن، نوشتاریبودن قرآن، نمادیننبودن زبان قرآن، پیوستگی آیات، قرآن بسندگی، حجّیّت ظواهر، مؤلفمحوری.
مبانی تفسیر قرآن به قرآن به دو دسته مبانی عام و خاص تقسیم می شود. مبانی عام آن دسته از باورهایی است که بنیان مطلق تفسیر بر آن استوار شده است. و مبانی خاص آن دسته از باورهایی است که بنیان تفسیر قرآن به قرآن استوار بر آنها شکل گرفته است به گونهای که نبود آن باورها اصل تفسیر قرآن به قرآن را ناممکن میسازد .کاشفیت فهم و تفسیر، فهم پذیری آیات قرآن و تفسیرپذیری آیات قرآن از جمله باورهایی است که قابلیت طرح به عنوان مبانی عام را دارد و وحیانیت قرآن، تحریفنشدن قرآن، نوشتاریبودن قرآن، نمادیننبودن زبان دین، پیوستگی آیات، قرآن بسندگی در تفسیر، حجیت ظواهر، مؤلف محوری از باورهایی است که قابلیت طرح به عنوان مبانی خاص را دارد. از میان مبانی یاد شده اعم از مبانی عام و خاص، برخی به صورت مطلق پیش فرض تفسیر قرآن به قرآن شناخته می شود و شماری دیگر در برخی صور مبنا شناخته میشود و در برخی دیگر پیش فرض شناخته نمیشود.